سری مطالب هوش مصنوعی با پایتون – بخش سومِ مفاهیم اولیه
هوش از چه چیزی تشکیل‌شده است؟
هوش نهفته است و تشکیل‌شده از:
• استدلال کردن
• یادگیری
• حل مسئله
• ادراک
• هوش زبانی
بیایید همه اجزا تشکیل‌دهنده هوش را بررسی کنیم.
استدلال کردن
استدلال، مجموعه‌ای از فرآیندهایی است که مارا قادر میسازد که مبنایی برای قضاوت، تصمیم‌گیری و پیش‌بینی فراهم کنیم. عموماً دو نوع استدلال وجود دارد:
۱- استدلال استنتاجی
استدلال استنتاجی مشاهدات بخصوصی را برای ساختت عبارات عمومی هدایت می‌کند. حتی اگر در یک گزاره تمام فرضیات درست باشند، استدلال استنتاجی اجازه می‌دهد تا نتیجه‌گیری نادرست باشد.
مثال: نیتا یک معلم است. نیتا درس‌خوان است. بنابراین همه معلم‌ها درس‌خوان هستند.
۲- استدلال استقرایی
استدلال استقرایی با یک گزاره عمومی شروع می‌شود و احتمالات را برای رسیدن به یک نتیجه منطقی و بخصوص بررسی می‌کند. اگر چیزی در مورد یک کلاس به‌طورکلی درست باشد، در مورد همه اعضای آن کلاس هم درست است. مثال: همه زنان بالای ۶۰ سال مادربزرگ هستند. شالینی ۶۵ ساله است. بنابراین شالینی مادربزرگ است.
یادگیری
توانایی یادگیری توسط انسان‌ها، گونه‌های خاصی از حیوانات و سیستم‌های فعال‌شده باهوش مصنوعی تصرف‌شده است. یادگیری به دسته‌های زیر تقسیم می‌شود:
۱- یادگیری سمعی
این یادگیری با گوش دادن و شنیدن است. برای مثال گوش دادن دانشجویان به سخنرانیهای صوتی ضبط‌شده، نوعی از یادگیری شنوایی است.
۲- یادگیری ترتیبی
یادگیری با یادآوری توالی اتفاقاتی که شخص شاهدش بوده یا تجربه کرده، یادگیری ترتیبی نام دارد. این نوع یادگیری خطی و منظم است.
۳- یادگیری حرکتی
این یادگیری با حرکت دقیقِ عضلات است. مثل برداشتن اشیاء، نوشتن و غیره.
۴- یادگیری بصری
یادگیری با تماشا و تقلید دیگران است. برای مثال یک بچه با تقلید از والدینش سعی می‌کند یاد بگیرد.
۵- یادگیری ادراکی
یادگیری ادراکی برای شناختن و تشخیصِ محرک‌هایی است که شخص قبلاً دیده است. برای مثال: شناسایی و طبقه‌بندی اشیاء و موقعیت‌ها.
۶- یادگیری رابطه‌ای
این نوع یادگیری شامل یادگیری میان محرک‌های مختلف بر اساس خواص ارتباطی به‌جای ویژگیهای مطلق است. برای مثال افزودنِ نمک کمتر به سیب‌زمینی در هنگام پخت آن، زمانی که دفعه قبل با یک قاشق غذاخوری نمک شور شده بود و شامل دودسته است:
• یادگیری فضایی: یادگیری از طریق محرک‌های بصری مانند تصاویر، رنگ‌ها، نقشه‌ها و غیره است. برای مثال: یک شخص می‌تواند قبل از اینکه واقعاً به راه بیفتد نقشه راه را در ذهنش بسازد.
• یادگیری محرک-پاسخ: یادگیری از طریق یک رفتار مشخص، هنگام بروز یک محرک قطعی است. برای مثال، یک سگ زمانی که صدای زنگ را می‌شود گوش‌هایش را بالا میبرد.
حل مسئله
فرآیندی است که در آن فردی با درکی که دارد سعی می‌کند به راه‌حلی مطلوب برای موقعیت کنونی که با موانع شناس یا ناشناس بسته‌شده است، برسد. حل مسئله شامل تصمیم‌گیری هم می‌شود که فرآیند انتخاب بهترین محرک از بین چندین محرک برای رسیدن به هدف مطلوب است.
ادراک
فرآیند کسب، تفسیر، انتخاب و سازمان‌دهی اطلاعات حسی است. ادراک احساس را مسلم می‌داند. در انسان‌ها، اندام‌های حسی به کمک ادراک می‌آیند. در حوزه هوش مصنوعی، سازوکار ادراکی، داده‌های به‌دست‌آمده از حسگرها را به‌نحوی‌که معنی‌دار باشد، کنار هم می‌گذارد.
هوش زبانی
هوش زبانی توانایی یک شخص برای استفاده، درک، صحبت کردن و نوشتن زبان کلامی و کتبی است. هوش زبانی برای ارتباطات بین فردی مهم است.
هوش مصنوعی شامل چه چیزی است؟
هوش مصنوعی محدوده وسیعی از مطالعه است. این شاخه مطالعاتی به پیدا کردن راهکارهایی برای مشکلات دنیای واقعی کمک می‌کند. در بخش بعدی حوزه‌های مختلف مطالعه در داخل هوش مصنوعی را بررسی می‌کنیم.
