اسکرام‌مستر (Scrum Master) کیست؟ نگاهی به گواهی‌ها و درآمد این حرفه در دنیا
در مقالات قبلی اسکرام‌مستر و مدیر پروژه را مقایسه کردیم. در این مقاله دقیق‌تر به تعریف نقش اسکرام‌مستر می‌پردازیم. همچنین درآمد و گواهی‌های مربوط به این حرفه را بررسی می‌کنیم.
اسکرام‌مستر، نقشی کلیدی برای موفقیت پروژه
چابک (Agile) به‌سرعت در بیشتر شرکت‌ها به روشی استاندارد تبدیل می‌شود و تقاضای زیادی برای اسکرام‌مسترها وجود دارد. در این مقاله نقش اسکرام‌مسترها، مدارک مربوطه، حقوق موردانتظار، و لیست کارهای مربوط به این نقش را بررسی می‌کنیم.
اسکرام (Scrum) یک چارچوب قدرتمند برای پیاده‌سازی فرایندهای چابک در توسعۀ نرم‌افزار و دیگر پروژه‌هاست. این چارچوب که بسیار به‌کار گرفته می‌شود از تکرارهای کوتاه کار، که اسپرینت (Sprint) نامیده می‌شود، و جلسات، که اسکرام نامیده می‌شوند، تشکیل شده است تا انجام بخش‌های معینی از پروژه طی توالی‌ها تا تکمیل پروژه ادامه بیابد. سه نقش کلیدی در اسکرام وجود دارد: اسکرام‌مستر، مالک محصول (product owner)، و اعضای تیم اسکرام.
اسکرام‌مستر کیست؟
اسکرام‌مسترها، که رهبران پروژه هستند، از پروژه پشتیبانی می‌کنند و تیم و مالک محصول را راهنمایی می‌کنند تا مطمئن شوند که اعضای تیم از تمام روش‌ها پیروی می‌کنند. اسکرام‌مستر نه‌فقط به تمام جنبه‌های فرایند توسعۀ محصول می‌پردازد بلکه به شیوه‌های زیر به کسب‌وکار، مالک محصول، تیم و افراد کمک می‌کند:
- در سطح کسب‌وکار، اسکرام‌مستر یک محیط توسعۀ خلاق، امن، پربازده، و حمایتی ایجاد می‌کند و همکاری‌های چندجهته را ممکن می‌سازد.
- در سطح مالک محصول، اسکرام‌مستر برنامه‌ریزی را آسان می‌کند و به مالکان محصول کمک می‌کند که فنون و روش‌های اسکرام را بشناسند و آن‌ها را رعایت کنند.
- در سطح تیمی، اسکرام‌مستر راهنمایی، مربیگری، پشتیبانی و تسهیلات را فراهم می‌کند و کمک می‌کند که تمام موانعی را که ممکن است تیم‌ها در مسیر با آن مواجه شوند برطرف شوند.
- در سطح فردی، اسکرام‌مستر از تلاش‌های فردی پشتیبانی می‌کند، به تمام مشکلات مطرح‌شده رسیدگی می‌کند و تمام موانع را برای تمرکز افراد بر بهره‌وری ازمیان می‌برند.
گواهی‌ها و دوره‌های آموزشی اسکرام‌مستر
دو سازمان شناخته‌شدۀ Scrum Alliance و Scrum.org آموزش اسکرام و گواهی‌هایی ارائه می‌کنند.
Scrum Alliance
Scrum Alliance، که سال ۲۰۰۱ تأسیس شد، یکی از پرنفوذترین سازمان‌ها در جامعۀ چابک است. یک سازمان غیرانتفاعی است که سالانه ۵۰۰۰۰۰ شرکت‌کنندۀ گواهی‌دار در سرتاسر دنیا دارد. این سازمان غیرانتفاعی گواهی‌های اسکرام زیر را ارائه می‌کند:
- اسکرام‌مستر گواهی‌دار (Certified ScrumMaster (CSM))- CSMها «مانند «رهبران خدمتگزار» عمل می‌کنند و به مابقی تیم اسکرام کمک می‌کنند که باهم همکاری کنند و چارچوب اسکرام را بیاموزند.»
- مالک محصول گواهی‌دار اسکرام (Certified Scrum Product Owner (CSPO))- CSPOها «نزدیک‌ترین افراد به «بخش تجاری» پروژه هستند. سازمان‌ها آن‌ها را مسئول «عرضۀ محصول» قرار می‌دهند و از آن‌ها انتظار می‌رود که بهترین کار ممکن را برای راضی کردن تمام ذی‌نفعان انجام بدهند.»
- توسعه‌دهندۀ گواهی‌دار اسکرام (Certified Scrum Developer (CSD)) -گواهی CSD «دانش‌پذیران را در ارتباط با مهم‌ترین ابزار و فنونی قرار می‌دهد که برای ایجاد نرم‌افزارهای مناسب به شیوۀ افزایشی (incremental) و تکرارشونده(iterative) موردنیاز اسکرام است.»
- کارشناس گواهی‌دار اسکرام (Certified Scrum Professional (CSP))- CSP تیم‌های اسکرام را به‌چالش می‌کشد و شیوۀ پیاده‌سازی اسکرام و دیگر روش‌های چابک را برای هر پروژه بهبود می‌دهد.
Scrum.org
Scrum.org در سال ۲۰۰۹ به‌عنوان یک «سازمان جهانی، برای بهبود حرفۀ تحویل نرم‌افزار با کاهش فاصلۀ بین کار و محصولات کار و بستگی دادن آن‌ها به یکدیگر» تشکیل شد.
Scrum.org در سه سطح، گواهی‌های کارشناسی اسکرام‌مستر (PSM) عرضه می‌کند:
- دارندگان گواهی PSM I:PSM I «اسکرام و مفاهیم به‌کارگیری اسکرام را مطابق راهنمای اسکرام (Scrum Guid) می‌شناسند.».
- دارندگان گواهی PSM II: PSMII «درکی از اصول زیربنایی اسکرام دارند و می‌‌توانند اسکرام را در موقعیت‌های پیچیده و واقعی به‌کار بگیرند.».
- دارندگان PSM III: PSMIII «از کاربرد و روش‌های اسکرام و ارزش‌های اسکرام(Scrum Values) در تیم‌های پیچیدۀ مختلف و موقعیت‌های سازمانی گوناگون درک عمیق‌تری دارند.».
درآمد اسکرام‌مسترها در دنیا
طبق یافته‌های مؤسسۀ مدیریت پروژه در «توان درآمدی: بررسی حقوق مدیریت پروژه، ویرایش نهم»، مدیر پروژه در اسکرام یا مدیریت پروژه‌های چابک (Agile)، تعاملی (interactive) یا افزایشی (incremental) درآمدی مطابق زیر دارد:
| تجربه به سال | درصد | ۲۵اُمین صدک | ۵۰اُمین صدک | ۷۵اُمین صدک | میانگین |
| بدون تجربه | ۳۹ درصد | ۱۰۵۰۰۰ دلار | ۱۲۹۰۰۰ دلار | ۱۶۰۰۰۰ دلار | ۱۳۵۵۹۷ دلار |
| ۱ تا ۵ سال | ۴۷ درصد | ۱۱۰۰۰۰ دلار | ۱۳۵۰۰۰ دلار | ۱۶۵۰۰۰ دلار | ۱۴۲۸۱۶ دلار |
| بیشتر از ۶ سال | ۱۴ درصد | ۱۳۵۰۰۰ دلار | ۱۵۸۰۰۰ دلار | ۱۸۸۰۰۰ دلار | ۱۶۴۵۹۳ دلار |
مشاغل اسکرام‌مستر
ازآن‌جهت که اسکرام را می‌توان تقریباً در هر سازمانی اجرا کرد، هم‌زمان با افزایش نیاز شرکت‌ها به تکمیل پروژه‌ها و محصولاتشان و عرضۀ آن‌ها به بازار، تقاضای زیادی برای اسکرام‌مسترها وجود دارد. درواقع طبق گزارش لینکدین با عنوان «آینده‌دارترین مشاغل سال ۲۰۱۷» جایگاه‌های شغلی برای اسکرام‌مسترها، که به‌طور سالانه رشد می‌کند، بیش از ۱۰۴ درصد است و امتیاز پیشرفت حرفه برابر ۸ از ۱۰ است. این یافته‌ها برمبنای پتانسیل پیشرفت حرفه‌ای، رشد شغلی، و درآمد است. دفترهای مدیریت پروژه (PMO) یا دپارتمان‌های توسعۀ محصول در بسیاری از بخش‌های تجاری برای تقویت فرایند توسعه‌شان اسکرام‌مسترها را استخدام می‌کنند. این بخش‌ها عبارت‌اند از نرم‌افزار، بهداشت عمومی، هوانوردی، فناوری، مهندسی، ساخت‌وساز، املاک، انتشارات، دارایی، بازاریابی، ساخت‌وتولید، آموزش، بیمه، دولتی و دیگر بخش‌ها.
دربارۀ چابک بخوانید:
بررسی اجمالی روش‌های مدیریت پروژه
مقایسۀ چارچوب‌های مدیریتی چابک
بررسی چارچوب‌های مقیاس‌گذاری چابک
انتخاب روش مناسب برای مدیریت پروژه
چهار تاکتیک برای ترکیب دو روش چابک و آبشاری
