مسیر بحرانی یکی از ابزارهای سنتی مدیریت پروژه و ابزار فوق‌العاده‌ای برای زمان‌بندی پروژه است. بااین‌حال تعریف مسیر بحرانی برای دانشجویان مدیریت پروژه و حتی مدیران باتجربه معمولاً دشوار است. 5 سؤال به درک بهتر مسیر بحرانی کمک می‌کند:
اول- مسیر بحرانی چیست؟
مسیر بحرانی توالی فعالیت‌ها و نقاط رویداد (مایلستون‌ها) در برنامه پروژه است که کوتاه‌ترین مدت پروژه را نشان می‌دهد. تمام فعالیت‌ها در روش مسیر بحرانی، وابستگی متقابل دارند و دارای زمان بافر نیستند. برای تعیین مسیر بحرانی دانستن مدت هر فعالیت پروژه، تاریخ‌های تحویل و وابستگی‌های منطقی مابین فعالیت‌ها اهمیت دارد. هر فعالیت با اولین تاریخی که در آن می‌تواند کامل شود و آخرین تاریخی که باید تکمیل شود تعریف می‌شود. با در نظر گرفتن ارتباط تمام فعالیت‌های برنامه پروژه باهم می‌توان مکان و میزان زمان بافر در برنامه پروژه را محاسبه کرد. به همین دلیل ممکن است پروژه بیش از یک مسیر بحرانی داشته باشد.
دوم- چه چیزِ مسیر بحرانی، بحرانی است؟
هر فعالیتی که ممکن است موجب تأخیر تکمیل به‌موقع پروژه شود، به مسیر بحرانی تعلق دارند. اگر طول مدت هر فعالیت در مسیر بحرانی از چارچوب زمانی برنامه‌ریزی‌شده فراتر برود، مدت برنامه‌ریزی‌شده کل پروژه تغییر خواهد کرد. در غیر این صورت، زمان بافر کل فعالیت‌ها در مسیر بحرانی صفر می‌شود. اگر تیم به یک روز اضافی احتیاج دارد تا فعالیتی را که در مسیر بحرانی است تکمیل کند، بدیهی است تکمیل کل پروژه یک روز دیرتر از زمان برنامه‌ریزی‌شده باشد.
سوم- چرا مسیر بحرانی در مدیریت پروژه مفید است؟
با روش مسیر بحرانی (CPM) [1] تنگناها در برنامه پروژه مشخص می‌شود. با این روش، خصوصاً تشخیص تأخیرهایی که ریسک را افزایش می‌دهد آسان می‌شود؛ می‌توانید برای رعایت این چارچوب زمانی تلاش کنید. فعالیت‌هایی که در مسیر بحرانی قرار دارند، دائماً باید نظارت شوند. اگر بتوانید زمان خود را در فعالیت‌های بحرانی حفظ کنید، می‌توانید طول مدت پروژه را کوتاه کنید.
چهارم- چگونه می‌توان از افزایش طول مدت کلی پروژه در مسیر بحرانی جلوگیری کرد؟
جلوگیری از تأخیر فعالیت‌های مسیر بحرانی از اهمیت برخوردار است. می‌توان با تخصیص منابع بیشتر به این فعالیت‌ها مانع تأخیر شد. به‌علاوه اجرای موازی این وظایف به‌جای اجرای متوالی آن‌ها مثمر ثمر خواهد بود. خصوصاً اگر پروژه دارای چند مسیر بحرانی باشد که موازی عمل می‌کنند، تکمیل به‌موقع یک پروژه بسیار پُرمخاطره است.
پنجم- چگونه می‌توان مسیر بحرانی را در مدیریت پروژه Inloox تعیین کرد؟
با مدیریت پروژه اینلوکس لازم نیست که مسیر بحرانی را به‌طور دستی مصاحبه کنید. تنها پیش‌نیاز برای تعیین مسیر بحرانی، داشتن یک برنامه پروژه کامل در اینلوکس با تمام فعالیت‌های آن است: تاریخ‌های آغازی، پایانی و طول مدت آن‌ها.
برای نمایش مسیر بحرانی، پروژه خود را در اینلوکس باز کنید و بر Planning (برنامهریزی) کلیک کنید. برنامه پروژه فعلی خود را می‌بینید. View Tab را انتخاب کنید و بر Show Critical path (مسیر بحران را نشان بده) کلیک کنید. مسیر بحرانی را با رنگ قرمز در برنامه پروژه خود هایلایت کنید و بر Show Slack (شناوری را نشان بده) کلیک کنید و ببینید که برای هر فعالیت چقدر زمان بافر در نظر گرفته شده است.
[1] Critical Path Method
