نوشتن پیشطرح (پرپوزالِ) یک پروژه (بخش اول)
وقتی یک توسعهدهندۀ خویشفرما (فیریلنس) ۱۰۰ درصد پیشطرحهایش پذیرفته میشود، به این معناست که تعداد مشتریهایش کم است. درصد پایین پیشطرحهای پذیرفتهشده نیز معمولاً یا به این معناست که پیشطرحها به افرادی فرستاده میشود که درخواست آن را نداشتهاند، یا اینکه نویسندۀ پیشطرح به چند راهنمایی نیاز دارد. راهنماییهایی زیر، که در عمل اثبات و آزمایش شدهاند، هم به افرادی که ۱۰۰ درصد پیشطرحهایشان پذیرفته میشود و هم به افرادی که پیشطرحهایشان کمتر پذیرفته میشود شجاعت میدهد که بیشتر تلاش کنند.
۱ سؤال کردن
قبل از شروع پیشطرحتان برای فهمیدن دقیق پیشنهاد وقت صرف کنید. اگر دربارۀ بخشی از پروژه ابهام دارید، از مشتری چند سؤال معنادار بپرسید. اگر همهچیز در توصیف «کار موردنظرشان» نامفهوم است، بخواهید که شفافسازی کنند؛ سپس از برداشت خود از گفتههای آنها لیستی تهیه کنید. وقتی که قیمت میدهید، مهم است که میزان کاری که هم شما و هم مشتری در ذهن درنظر گرفتهاید یکسان باشد. توجه کنید که اگر همراه با پیشطرح لیستی از سؤالها را نیز لحاظ کنید، حدس آنها از پاسخهای ممکن را نیز درنظر بگیرید. قیمت شما برحسب حدسهای درستی است که دربارۀ سؤالهای پیشنهادی دارید؛ و اینک اگر چیزی به شفافسازی نیاز دارد یا اگر چیزی درنظر گرفته نشود، میتوانید پیشنهاد خود را منطبقاً تنظیم کنید.
۲ خلاصه کردن پروژه
تمام اطلاعات پروژه را که از مشتریان خود دریافت میکنید درنظر بگیرید. آن را مختصراً خلاصه کنید. در بند آغازین، از کلمات خودتان استفاده کنید. بهاینترتیب نهتنها به مفهوم واضحتری از پروژه در ذهن خود دست مییابید، بلکه به مشتری خود اطمینان میدهید که دربارۀ پروژه فکر کردهاید و فهمیدهاید که به چه نیاز دارند. بههمینترتیب میتوانید یک فرصت مناسبی برای آنها ایجاد کنید؛ تا بفهمند شما کجا را نفهیدهاید. بند آغازگر میتواند به این صورت باشد: «در زیر خلاصهای از آنچه تا اکنون از مکالماتمان دربارۀ پروژه فهمیدهام ارائه میکنم.»
۳ تقسیم پروژه به یک لیست مناسبی از بکنها (to do list)
بعداز خلاصه، یک لیست منسجم از بکنها (to do list) ایجاد کنید، که هم برای شما و هم برای مشتریان شما بسیار اهمیت دارد. لیستی از هرچیزی را که تا امروز درخواست کردهاند و کار استانداردی که تا الآن برای پروژه انجام دادهاید تهیه کنید. برای طراحان، این کار استاندارد شامل لیست کردن طرحهای اولیه (draft) است. برای برنامهنویسان میتواند شامل برنامهریزی پایگاهداده، ساختن آن و غیره باشد. لیستتان کامل باشد تا مشتری حس کند که میدانید که چه میکنید و اینکه کارتان را بهخوبی انجام میدهید. همچنین این لیست به شما کمک خواهد کرد که هیچ شکافی را نادیده نگیرید. از این لیست در بهروزرسانیهای پروژهتان استفاده کنید و همین که به پیش میروید، امور انجامشده را خط بزنید.
۴ پروژه را به چند فاز تقسیم کنید
بعداز لیست بکنها پروژه را به تعداد مشخصی از فازها تعریف کنید. پیشنهاد میکنم که حداقل با سه فاز شروع کنید. اولین فاز شما میتوان پیشنویس اولین اقدام باشد. در طی این فاز کار بر پروژه را آغاز میکنید و فاز را با ارسال این پیشنویس به مشتری برای تست و بازبینی ارسال میکنید. فاز بعدی شما، در یک پروژۀ سادۀ سه فازی، میتواند «رفع باگها و سفارشیسازی» باشد. طی این فاز (پیشنهاد میشود که از مقررات مناسبی برای اسمدهی در پروژه استفاده کنید) پروژه آزمون میشود و بازبینیها صورت میگیرد تا مشتری از کار راضی باشد و آمادۀ کار شود. آخرین فاز شما «نهاییسازی» است. وقتی کار تمام میشود، برای آنها یک صورتحساب میفرستید، ارجاعات درخواست میکنید، پرداختها را جمع میکنید و درنهایت مجازاً دست میدهید. تمام طرفها از کاری که خوب انجام شده رضایت خواهند داشت؛ بهعلاوه یک راهبرد خوب برای قیمتگذاری این است که وقتی به قیمتگذاری رسیدید، لیست بکنها را به فازهای معنیدار پروژه تفکیک کنید و سپس برای هر فاز بهطور انفرادی قیمتگذاری کنید. این کار خصوصاً برای تفکیک ویژگیهایی که به زمان و انرژی بیشتری نیاز دارند و اطمینان از اینکه مشتری متوجهِ آن میشود اهمیت دارد.
- به مشتریان یک گاهشمار یا خط زمانی بدهید
وقتی که فازهای پروژه را سپری کردید، مشتری را مطلع کنید که تقریباً چه زمانی برای تکمیل پروژه انتظار میرود. زیاده تخمین بزنید (اگر لازم است) سپس تلاش کنید که زودهنگام کار را تکمیل کنید. شاید تکمیل پروژه فقط چند ساعت طول بکشد اما در نظر داشته باشید که زمان انتظار یبین پیشنویسهای اولیه و پروژۀ تکمیلشده وجود دارد زیرا مشتری کار را بررسی میکند و بازخورد (فیدبک) میدهد. وقتی مشتری عجله دارد، به آنها اطلاع بدهید که دقیقاً چهموقع پروژه تکمیل میشود و با جزئیات به آنها توضیح بدهید که ازجانب آنها لازم است چه کاری صورت بگیرد تا بتوان پروژه را بهموقع تحویل داد.
این پنج مورد شروع خوبی برای طرح پرپوزال شما خویشفرمای عزیر است؛
